اسکولیوز یا انحراف ستون فقرات وضعیتی است که منجر به پیچ‌خوردگی یا چرخش ستون فقرات می‌شود. این عارضه می‌تواند افراد در هر سنی را تحت تأثیر قرار دهد، از نوزادان گرفته تا بزرگسالان. اگر در مراحل اولیه بروز این انحراف برای درمان اقدام کنید، می‌توانید با استفاده از روش‌های ساده‌تری مثل بریس به نتایج مطلوبی دست یابید.
اما اگر درمان انحراف ستون فقرات به تعویق بیافتد یا شدت انحراف زیاد باشد، ممکن است نیاز به استفاده از روش‌های درمانی پیشرفته‌تری باشد. در این مطلب از سایت کلینیک بوعلی قصد داریم علت بروز انحراف ستون فقرات در کودکان را بررسی کنیم و راه‌های درمان آن را در زمان بروز این عارضه توضیح دهیم.
بنابراین، اگر کودک شما به این عارضه دچار شده است، توصیه می‌کنیم حتماً تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
آنچه در این مطلب می‌خوانید
انواع انحراف ستون فقرات
در ابتدا لازم است بیان کنیم که دو نوع شایع از اسکولیوز وجود دارد: مادرزادی و اکتسابی.
در نوع اول، که مادرزادی است، وجود نقص‌های مادرزادی منجر به انحراف ستون فقرات می‌شود.
اما در نوع دوم، انحراف به دلیل عوامل دیگری رخ می‌دهد. در این حالت ممکن است ستون فقرات پیچ خورده یا چرخیده باشد که باعث کشیده شدن دنده‌ها به یک سمت و ایجاد یک قوس چند بعدی می‌شود. در هر دوی این موارد، می‌توان از ارتز اندام فوقانی برای درمان استفاده کرد.
برجستگی ستون فقرات کودکان چگونه ایجاد می شود؟
برای برخی افراد مشخص نیست که چه چیزی باعث ایجاد اسکولیوز شده است. در این شرایط، گفته می‌شود که فرد به اسکولیوز ایدیوپاتیک مبتلا شده است. جالب است بدانید که این نوع از عارضه شایع‌ترین نوع انحراف ستون فقرات است و حدود دو تا سه درصد از جمعیت جهان به آن دچار هستند.
معمولاً دختران بیشتر از پسران به آن دچار می‌شوند و در دوران کودکی، به ویژه در دوره جهش رشد، بسیار دیده می‌شود.
علاوه بر این، برای برخی افراد اسکولیوز به صورت مادرزادی است، یعنی کودک از زمان تولد به این عارضه مبتلا است. در برخی موارد، این انحراف وابسته به بیماری‌های دیگری مانند فلج مغزی، اسپینا بیفیدا یا آتروفی عضلانی می‌باشد.
انحراف ستون فقرات می‌تواند در هر یک از مهره‌های کمری تأثیر بگذارد، اما بیشترین اثر آن در ناحیه قفسه سینه و کمر دیده می‌شود. در این حالت، ستون فقرات در یک سمت خمیدگی بیشتری دارد و ممکن است به همان سمت چرخش داشته باشد.
در این شرایط، لگن، شانه و کمر نیز نامتوازن به نظر می‌رسند و فرم طبیعی بدن بهم می‌ریزد. ابتدا بدن به شکل حرف C دیده می‌شود، یعنی شانه و لگن به یک سمت خم می‌شوند. اما برای حفظ تعادل بدن، خمیدگی در ناحیه کمر ایجاد می‌شود و ستون فقرات به شکل S درمی‌آید.
برای اکثر کودکان، انحنا در بخش پایین قفسه سینه ایجاد می‌شود. با چرخش مهره‌ها، وضعیت دنده‌ها تغییر کرده و باعث ایجاد برآمدگی قابل توجه در یک طرف ستون فقرات می‌شود. این برآمدگی در زمان خم شدن به سمت جلو بیشتر مشخص می‌شود.
علت انحراف ستون فقرات در کودکان
احتمالاً این سوال برایتان پیش آمده است که چه عواملی باعث می‌شود کودکی به این عارضه دچار شود؟ در مورد اسکولیوز مادرزادی که در زمان رشد و در داخل رحم مادر ایجاد می‌شود، علل آن شامل موارد زیر است:
- استخوان‌ها به اندازه‌ای که باید از یکدیگر جدا نیستند.
- استخوان‌ها به صورت ناقص رشد می‌کنند.
- عدم شکل‌گیری صحیح مهره‌های ستون فقرات به صورت طبیعی
- عدم وجود یک یا چند استخوان در ستون فقرات
- تشکیل جزئی استخوان‌های ستون فقرات
علائم انحراف ستون فقرات
انحراف ستون فقرات یکی از عارضه‌هایی است که معمولاً دردی از خود نشان نمی‌دهد. همچنین این افراد ممکن است هیچ تغییری در ستون فقرات خود احساس نکنند. اما زمانی که به صورت ایستاده قرار می‌گیرند و بدنشان در یک راستا باشد، متوجه می‌شوند که بدن دارای فرم طبیعی نیست.
در این مورد، والدین باید دقت بیشتری داشته باشند و نباید انتظار داشت که خود کودک این انحنا را متوجه شود. در مراحل اولیه تشخیص کمی دشوار است، اما با افزایش شدت انحراف، این بیماری به‌خوبی قابل تشخیص می‌شود.
شایع‌ترین علائم انحراف ستون فقرات در کودکان شامل موارد زیر است:
- ناهماهنگی لگن
- برجستگی یا برآمدگی استخوان کتف، خصوصاً در یک طرف
- برآمدگی دنده در یک طرف ستون فقرات که بیشتر در زمان خم شدن به جلو قابل مشاهده است
- ناهماهنگی شانه‌ها
- ناهماهنگی سینه‌ها (در دختران) یا نوک سینه (در پسران و دختران جوان)
- متمایل شدن بدن به یک سمت
اگر حتی یکی از علائم بالا در کودک شما وجود داشته باشد، باید سریعاً اقدامات لازم برای درمان را انجام دهید. اگر این عارضه را پشت گوش بیندازید و به آن توجهی نداشته باشید، می‌تواند به قلب، ریه‌ها، کبد و دیگر اعضای داخلی بدن نیز آسیب برساند.
علاوه بر این، هر چقدر زودتر برای درمان اقدام کنید، در مدت زمان کوتاه‌تری نتیجه می‌گیرید و دیگر نیازی به استفاده از روش‌های درمانی پیشرفته نخواهید داشت و این‌گونه کودک شما کمتر اذیت خواهد شد.
درمان انحراف ستون فقرات در کودکان
برای انتخاب گزینه‌های درمانی مناسب برای کودکان مبتلا به انحراف ستون فقرات، ابتدا باید میزان انحراف را بررسی کرد. اگر میزان انحراف کمتر از ۳۰ درجه باشد و یا رشد کودک به اتمام رسیده باشد، تنها ارزیابی ستون فقرات کافی است و نیازی به مداخله پزشکی نمی‌باشد.
اما اگر میزان انحراف بیش از ۳۰ درجه باشد، باید از روش‌های درمانی جدی‌تری استفاده کرد. برخی از بارزترین روش‌های درمانی که متخصص ارتوپدی کودکان توصیه می‌کند شامل موارد زیر است:
استفاده از بریس
یکی از گزینه‌های درمانی که کاربرد بسیاری دارد، استفاده از بریس است. مخصوصاً اگر سرعت تشدید انحراف آهسته باشد و تشخیص زودهنگام انجام شده باشد، استفاده از بریس تاثیر بیشتری دارد.
دو نوع بریس که بیشتر برای درمان اسکولیوز استفاده می‌شوند، بریس میلواکی و بریس بوستون هستند. اینکه کدام یک از آنها برای کودک شما مناسب است، پس از معاینه حضوری مشخص می‌شود.
به‌صورت کلی، بریس باید حداقل دو سال استفاده شود و زمانی می‌توان استفاده از آن را متوقف کرد که دیگر علائم انحراف در تصاویر اشعه ایکس مشاهده نشود. کودکان باید روزانه به‌طور پیوسته از بریس استفاده کنند و تنها دو تا سه ساعت در روز مجاز به برداشتن آن هستند.
اگر به دنبال ساخت بریس و روش‌های غیرجراحی برای کودک خود هستید، می‌توانید از خدمات درمانی کلینیک ارتوپدی بوعلی استفاده کنید.
فیزیوتراپی
یکی دیگر از گزینه‌های درمانی موثر، رفتن به جلسات فیزیوتراپی است. اگرچه تمرینات فیزیوتراپی ممکن است به تنهایی این عارضه را درمان نکنند، اما می‌توانند به بهبود وضعیت بدنی، افزایش قدرت و انعطاف‌پذیری و بهبود وضعیت تنفسی کمک کنند.
برای برخی افراد، متناسب با وضعیت آنها، استفاده از مدالیته‌های گرمایی و الکتروتراپی برای درمان درد توصیه می‌شود. همچنین، آموزش به بیمار جهت انجام تمرینات ورزشی در منزل از اهمیت زیادی برخوردار است.
درمان های جراحی
عمل جراحی تنها در صورتی پیشنهاد می‌شود که میزان انحراف ستون فقرات شما بیش از ۴۰ درجه باشد. روش‌های جراحی متعددی برای این عارضه وجود دارد که انتخاب آنها وابسته به سن کودک، بلوغ اسکلتی و برخی ملاحظات پزشکی است.
البته برخی کودکان به دلیل شرایط و بیماری‌های زمینه‌ای امکان استفاده از جراحی را ندارند. برای این دسته از کودکان باید از روش‌های درمانی دیگر استفاده کرد تا آسیبی به آنها وارد نشود.
کلام آخر
در این مقاله تلاش کردیم تا شما را با درمان انحراف ستون فقرات در کودکان و جزئیات مربوط به آن آشنا کنیم. در صورتی که متوجه علائم این عارضه در کودک خود شده‌اید، می‌توانید با مراجعه به کلینیک ارتوپدی بوعلی از روش‌های درمانی غیر جراحی ما استفاده نمایید.
امیدواریم که این مقاله برایتان مفید بوده باشد. در صورت داشتن هرگونه سوال در این زمینه، با مشاورین ما مشورت کنید، برای تماس اینجا کلیک کنید.
