آنچه در این مطلب می‌خوانید
به طور کلی خار پاشنه چیست؟
خار پاشنه یک زائده استخوانی است که از پایین پاشنه پا بیرون می‌زند، یعنی روی رباطی ایجاد میشود که از ابتدا تا انتهای کف پا کشیده شده است و استخوان پاشنه را به انگشت‌ها متصل می‌کند.
این عارضه به مرور زمان ایجاد میشود. بیشتر مردم تا زمانی که احساس درد نکنند نمی‌دانند که به آن مبتلا هستند. نکته جالب اینجا است که این زائده به خودی خود درد ندارد، بلکه زمانی که تیزی آن وارد بافت نرم کف پا میشود احساس درد میکنید. زمانی که چنین اتفاقی افتاد باید برای درمان خار پاشنه اقدام کرد.
خار پاشنه چه علائمی دارد
علائم خار پاشنه معمولا شامل موارد زیر است:
درد در ناحیه پا
درد معمولا در قسمت پشتی پا و در ناحیه قوس پایی احساس میشود. این درد ممکن است در نزدیکی ساق پا یا پاهای انگشتان نیز حس شود.
تشدید درد صبحگاهی
بسیاری از افراد با خار پاشنه در صبحگاهی بیشترین درد را تجربه میکنند. این درد ممکن است هنگام ایستادن بلند از خواب یا بعد از فعالیت‌های طولانی ایستاده‌ای احساس شود.
تشدید درد پس از استراحت
پس از استراحت و سپس ایستادن مجددا، درد فشار بیشتری احساس می شود
تغییرات در قوس پا
ممکن است در افراد مبتلا به خار پاشنه قوس پا کمتر شده یا تغییر کند.
حساسیت قسمت پشتی پا
قسمت پشتی پا در ناحیه فاشیا پلانتاریس ممکن است حساسیت افزایش یابد.
درد در طول فعالیت‌ها
درد ممکن است در طول روز در حین راه رفتن یا انجام فعالیت‌هایی که فشار زیادی به پاشنه وارد می کنند، افزایش یابد.
تورم و التهاب
تورم و قرمزی در ناحیه پاشنه
عوارض خار پاشنه
یکی از مهم ترین دلایل آن میتواند تاثیر در راه رفتن بگذارد، به این دلیل که خار پاشنه باعث درد در ناحیه پاشنه میشود که باعث میشود حالت راه رفتن تغییر کند در جای دیگر تاثیر بگذارد مانند زانو و ستون فقرات. اگر راه رفتن در حالت درست نباشد تاثیر آن فقط بر روی پا نمی‌باشد میتواند باعث ضرر در جای دیگر بدن باشد.
علت ایجاد خار پاشنه میشود
هنگامی که رسوب ماده معدنی کلسیم در پاشنه پا در طی چند ماه باعث بیرون زدگی استخوان در قسمت پاشنه پا میشود.
به طور کلی خار پاشنه به صورت ناگهانی پدیدار نمی‌شود. زمانی ظاهر میشود ورزش زیاد، پریدن بر روی سطح سخت و سفت. بین ورزشکاران این مشکل رایج است. حتی کفش نامناسب و قدیمی هم باعث ایجاد خار پاشنه میشود. دلایل دیگری که در ایجاد آن نقش دارند:
- بیماری های مفصلی
- ایستادن به مدت زمان طولانی
- کاهش انعطاف پذیری به دلیل افزایش سن
- اضافه وزن داشتن
چگونه خار پاشنه را تشخیص دهیم
زمانی که صبح از خواب بیدار میشوید در ناحیه پاشنه پا درد را احساس میکنید. یا در هنگام راه رفتن دائما درد شما رو اذیت میکنند میتواند احتمال اینکه خار پاشنه باشد وجود دارد.
پاشنه پا متورم و ملتهب شده باشد میتواند دلیل دیگر برای خار پاشنه باشد.
برآمدگی در ناحیه پاشنه یکی دیگر از دلایل خار پاشنه میتواند باشد.
بهترین راه های درمان خار پاشنه چی میتواند باشد؟
تنها راهی که میتواند کامل از شر این عارضه خلاص کند عمل جراحی است. اما متخصصان قبل از آن روش غیر جراحی را پیش می‌برند اگر جوابی نگرفتند به جراحی روی می‌آورند، عمل جراحی آخرین راه حل است.
تغییر سبک زندگی و استراحت
اولین قدم برای درمان خار پاشنه استراحت در منزل است. هنگامی که پاهای خود را بر روی سطح سخت زمین میگذارید باعث بدتر شدن میشود.
کمپرس یخ
کمپرس یخ باعث میشود ناحیه آسیب دیده بی حس شود. کمک می‌کند تورم را کاهش دهید. شما این کار را سه الی چهار بار در روز به مدت ۱۵ دقیقه می‌توانید انجام دهید.
دارو های ضد التهاب
دارو هایی مانند آسپرین و ایبوپروفن میتواند برای تسکین درد مصرف کرد. اما برای طولانی مدت به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود. از طرفی دیگر مصرف دارو برای همه مردم بی خطر نمی‌باشد. حتما قبل از مصرف با پزشک و متخصص مشورت کنید.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی برای درمان خارپاشنه میتواند کمک بسیاری انجام دهد. به دلیل تمریناتی که فیزیوتراپ به شما می‌دهد بهبود شما را چند برابر می‌کند. برای انجام تمرین اصلاحی با فیزیوتراپیست مشورت کنید.
شاک‌ویو تراپی
شانس موفقیت روش شاک‌ویو برای هر شخصی متفاوت است. متخصصان از این روش گاهی اوقات استفاده میکنند که متوجه شوند این روش میتواند از جراحی جلوگیری کند یا نه.
تغذیه مناسب (تناسب اندام ایده‌آل)
داشتن تناسب اندام مناسب در روند درمان چندین برابر کمک کننده است. کاهش دادن وزن باید به صورت اصولی و طبق استاندارد باشد. نباید به خودتان آسیب برسانید.
استفاده از کفی طبی مناسب
استفاده کردن از کفی طبی سفارشی مناسب و اصولی باعث میشود فشار در یک نقطه را در سطح پا پخش کند، فشار را کاهش دهد. کفی طبی برای درمان خار پاشنه موثر است همچنین باعث کاهش درد میشود. شما می‌توانید از کفی طبی در طی روز استفاده کنید.
بیشتر بخوانید: ۷ مزایای استفاده از کفی طبی
۳ تمرین اصلاحی برای درمان خار پاشنه
تمرینات اصلاحی میتواند عضلات سفت شده را نرم کند. عضلات سفت شده در کف پا باعث تشدید خار پاشنه میشود. تمریناتی که در زیر برای شما قرار داده شد میتواند کار‌آمد باشد.
کشیدن عضلات ساق پا
رو به دیوار بایستید و کف دستتان را روی دیوار بگذارید. یک زانو را صاف و کشیده نگه دارید طوری که کف پا و پاشنه روی زمین باشد. پای دیگر را در جلو قرار دهید، طوری که زانوی آن خم باشد. برای ایجاد کشش در عضلات ساق و تاندون آشیل، لگن خود را به سمت دیوار دیوار حرکت دهید. این وضعیت را ده ثانیه نگه دارید، سپس استراحت کنید. این تمرین را برای هر پا، ۲۰ بار تکرار کنید، حین انجام این تمرین باید یک کشش قوی را در عضلات پشت ساق خود حس کنید.
کشیدن فاسیای کف پا
در حالت نشسته پای مبتلا را در کنار زانوی سمت مقابل بگذارید. انگشتان پای مبتلای خود را با دست بگیرید و آنها را به آهستگی به سمت بالا بکشید. اگر دستتان به انگشتان پایتان نمی رسد، یک پارچه را دور شست پا پیچیده و به کمک آن انگشتان را به بالا بکشید. کشش را ده ثانیه نگه دارید. برای هر پا بیست بار تکرار کنید. این تمرین بهتر است در صبح و قبل از ایستادن یا راه رفتن انجام شود.
گرفتن خودکار با پا
یک خودکار را روی زمین قرار دهید و با پاها آن را از زمین بردارید، به‌طوری که کل انگشتان پا اطراف خودکار را بگیرد. برای ۵ ثانیه خودکار را به همین حالت نگه دارید. انجام این کار، سه یا چهار بار در روز کافی است.
پیشگیری از خار پاشنه
شما می‌توانید با پوشیدن کفش‌های مناسب، انجام ورزش و تناسب اندام، البته قبل از انجام تمرین بهتر است بدن خود را گرم کنید.
نکته: کفش هایی که قوس ندارند، پاشنه ندارند یا پاشنه بسیار بلند دارند میتواند خطر بروز خار پاشنه را افزایش دهند.
جراحی خار پاشنه
تحقیقات نشان داده است که ۹۰ درصد افرادی که دچار خار پاشنه شدند بدون اینکه عمل جراحی را انجام دهند در عرض ۱۰ ماه بهبود یافتند. اما اگر روش های بدون جراجی برای برخی افراد پاسخگو نباشد. پزشک و متخصص به جراحی روی می‌آورد.
البته برای بهبودی کامل شما نیاز به زمان دارید. شما باید نکاتی که دکتر به شما می‌گوید را رعایت کنید تا در سریعترین زمان ممکن بهبود بیابید. مانند:
- استراحت کردن
- استفاده تجهیزات حمایتی
- استفاده از کمپرس سرد
عوارض جراحی خار پاشنه
در بالا هم گفته شده است، زمانی جراحی انجام میشود که درمان های غیر جراحی پاسخگو نباشد.
جراحی میتواند عوارض و عواقبی داشته باشد. مانند:
- تورم بعد از جراحی
- آسیب به اعصاب
- عفونت
- تغییر در حالت راه رفتن
- عوارض بیهوشی
- بازگشت علائم
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر در ناحیه پاشنه درد دارید و بعد از گذشت ۲ هفته همچنان باقیست، برای درمان به پزشک مراجعه کنید. نکته بعدی اگر بعد از گذشت ۶ الی ۸ هفته، علائم شما بهبود پیدا نکرد، باز به پزشک مراجعه کنید.
در زیر سوالاتی که می‌توانید از پزشک خود بپرسید:
- علت خار پاشنه من چه میتواند باشد؟
- باید آزمایش انجام بدم؟
- به نظر شما این درد بعد از مدتی برطرف میشود یا بدتر میشود؟
- آیا کفش مخصوصی پیشنهاد میکنید بپوشم؟
- آیا برای درمان خارپاشنه نیاز به جراحی دارم؟
- اگر درد من خیلی شدید باشد چه کار باید انجام بدم؟
- چطور می‌توانم فعالیت‌های روزانه‌ام را محدود کنم؟
- چه ورزش‌هایی پیشنهاد میکنید انجام بدهم؟
بیشتر بخوانید: آیا درمان پای پرانتزی امکان پذیر است؟
نتیجه گیری
چه زمانی خار پاشنه به وجود می‌آید؟ زمانی که فشار زیادی روی پا وارد شود و رباط کف پا آسیب ببیند. کاریی که شما می‌توانید انجام بدهید از ابتلا به این بیماری جلوگیری کنید. حالا چگونه این کار را انجام بدید؟ بهتر است از کفش های مناسب استفاده کنید، وزن خود را کاهش دهید.
اگر با درمان‌های خانگی نتوانستید درد پاشنه پا را کاهش دهید یا اینکه علائم شما روز به روز بدتر میشود، باید با پزشک ارتوپد مشورت کنید. شما می‌توانید به کلینیک بوعلی تشریف بیارید تا دکتر شما را معاینه کند.
سوالات متداول
آیا خارپاشنه خطرناک است؟
چنین عارضه ای میتواند دردناک باشد و مانع فعالیت های روزمره شما شود اما عارضه خطرناکی نیست. بهتر است هرچه سریعتر برای درمان اقدام کنید.
آیا خار پاشنه عمل میشود؟
۹۰ درصد افرادی که دچار خار پاشنه شده بودند. از روش بدون جراحی بهبود یافتند. نیازی به عمل جراحی نداشتند.
اگر خار پاشنه درمان نشود چه میشود؟
زمانی که شما دچار خار پاشنه میشوید. پاشنه پا خود را بر روی سطح زمین میگذارید، درد را حس میکنید. اگر به صورت طولانی مدت در این حالت بمانید فعالیت روزمره شما بهم میخورد، ممکن است باعث آسیب در جای دیگر بدن شود.
چه کسانی به خار پاشنه مبتلا می‌شوند؟
افرادی که بالای ۴۰ سال سند دارند، اضافه وزن دارند، بیماران مبتلا به آرتریت و همینطور افرادی که کفش نامناسب می‌پوشند.
برای خار پاشنه چی خوبه؟
استراحت، کمپرس سرد، انجام حرکات کششی و مصرف داروهای ضد درد بدون نسخه میتواند علائم این بیماری را کاهش دهد.
خار پاشنه بیشتر در مردان ایجاد میشود یا زنان؟
زنان به دلیل استفاده از کفش‌های نامناسب (پاشنه‌بلند) بیشتر در معرض خار پاشنه هستند.
آیا ایستادن طولانی باعث تشدید خار پاشنه میشود؟
بله آقای جعفری، ایستادن طولانی‌مدت میتواند فشار روی پاشنه را افزایش دهد و علائم را بدتر کند.
آیا درمان خانگی برای خار پاشنه وجود دارد؟
برای کاهش درد موقت بله، می‌توانید با استفاده از یخ، استراحت، ماساژ پا و تمرینات کششی به صورت موقت درد را کاهش داد. اما برای درمان کامل بهتر است به متخصص مراجعه کنید.
آیا خار پاشنه تنها در افراد مسن ایجاد میشود؟
خیر آقای رضایی، خار پاشنه ممکن است در هر سنی رخ دهد، اما افراد با فعالیت‌های زیاد یا ورزش‌های سنگین بیشتر در معرض آن هستند.
سلام، من حدود دو هفته است که درد شدیدی در پاشنه پا دارم، مخصوصاً صبح‌ها. آیا احتمال دارد که این درد ناشی از خار پاشنه باشد و اگر بله، بهترین روش برای درمان خانگی چیست؟ آیا نیاز به مراجعه به پزشک دارم؟
سلام خانم عباسی، بله، با توجه به توضیحات شما، احتمال دارد که دچار خار پاشنه شده باشید. ابتدا می‌توانید از روش‌های خانگی مانند استفاده از کمپرس یخ و استراحت استفاده کنید. اما اگر بعد از ۲ هفته بهبودی حاصل نشد، حتماً به پزشک مراجعه کنید تا درمان مناسبی برای شما تجویز شود.
آیا راهی برای جلوگیری از تشکیل خار پاشنه وجود دارد؟
بله، استفاده از کفش‌های مناسب، کاهش وزن، و تمرینات کششی میتواند از ایجاد خار پاشنه جلوگیری کند.